Competenties en vaardigheden: alles wat je moet weten

Vrijwel elke vacaturetekst of -advertentie bevat ze – een lijst van competenties en vaardigheden waarover de kandidaat moet beschikken om een bepaalde functie naar behoren uit te oefenen. Het is opvallend dat de termen “vaardigheid” en “competentie” vaak door elkaar worden gebruikt alsof ze vrijwel gelijk aan elkaar zijn, hoewel er een groot verschil is tussen de twee.

In deze bijdrage proberen we het verschil tussen vaardigheden en competenties uit te leggen en geven we enkele praktische voorbeelden. Bovendien laten wij u ook zien hoe u de vaardigheden en competenties van uw organisatie in kaart kunt brengen en kunt aanpakken.

Wat kunt u doen aan competentie ontwikkeling van uw medewerkers?

Nadat nieuwe medewerkers zijn aangenomen, verwelkomen de meeste organisaties hen met een onboarding training. Het idee achter deze training is dat deze medewerkers snel leren wat ze moeten weten. Deze gerichte onboarding training is cruciaal om hen vertrouwd te maken met hun nieuwe rol.

Helaas bieden veel organisaties na het begin van de inwerkperiode slechts beperkte trainingen voor medewerkers op het gebied van vaardigheden en loopbaanontwikkeling. Medewerkers willen werken voor een bedrijf dat hun unieke vaardigheden en interesses begrijpt.

Met een learning management systeem (LMS) kunt u uw personeel voortdurend laten leren en helpen het enthousiasme voor een nieuwe baan te behouden. De meeste organisaties geven de voorkeur aan training via een LMS zoals iSpring Learn, waarmee resultaten en voltooide cursussen gemakkelijk kunnen worden bijgehouden, in elk gewenst e-learningformaat. U kunt uw cursus echter ook delen op uw bedrijfswebsite/intranet of per e-mail naar uw medewerkers sturen.

Het is de zeldzame medewerker die volledig competent een bedrijf binnenkomt om zijn of haar werk goed uit te voeren. Zelfs personen die al beschikken over zowel de hard skills als de soft skills die nodig zijn voor professioneel succes moeten nog steeds bedrijfsspecifieke competenties ontwikkelen. Bedrijven kunnen deze vaardigheden en waarden effectief overbrengen via een training.

Er zijn verschillende soorten trainingen die organisaties gebruiken om hun medewerkers te laten voldoen aan de organisatorische en professionele normen. Traditionele, klassikale training werd in het verleden veel gebruikt, en wordt in sommige gevallen nog steeds gebruikt. Blended learning is een ander type opleiding dat nuttig kan zijn. Hierbij wordt traditioneel leren gecombineerd met e-learning, oftewel online leren.

Mobiel leren, sociaal leren en samenwerkend leren zijn vaak essentiële aspecten van blended learning. Een andere veel voorkomende vorm van training die door bedrijven wordt gebruikt is e-learning. Deze vorm van leren wordt beheerd via een online leerplatform. Al deze trainingsmodellen worden tegenwoordig gebruikt door medewerkers. Maar veel bedrijven kiezen nu voor blended/online-only leren. Voor deze bedrijven blijkt een LMS vaak van onschatbare waarde. Een tool die op competenties gebaseerde training van medewerkers vergemakkelijkt.

Welke voordelen heeft het nog meer?

Individuele leerplannen

Vaardigheidsbeoordelingen en systemen voor competentiebeheer helpen om de sterke punten van een persoon, een team en het personeel vast te stellen – en ook de ontbrekende vaardigheden te bepalen. Gewapend met die essentiële informatie kunnen (en moeten) medewerkers en managers individuele leerplannen opstellen, waarin de opleidings- en ontwikkelingsmogelijkheden worden geschetst om de specifieke sterke punten, tekortkomingen en voorkeuren van elke persoon aan te pakken. Een LMS is de plaats waar elk individueel leerplan leeft en een uniek en duidelijk pad biedt om de vaardigheden te ontwikkelen die elke persoon nodig heeft en wil opbouwen.

Bijhouden

E-learning is echter niet de beste oplossing voor elke vaardigheid en competentie. Om een betere leider te worden, moeten medewerkers bijvoorbeeld oefenen in het spreken voor groepen, het geven en ontvangen van feedback, of het beheren van “stretch”-projecten. Gelukkig is een LMS niet beperkt tot e-learning. Het kan alle vormen van leren volgen – online cursussen, klassikale cursussen, synchrone en asynchrone e-learning en video, en zelfs conferenties, mentorschap en stages. Wanneer uw LMS ten volle wordt benut, kan het DE plaats zijn waar medewerkers terecht kunnen om de vele leermogelijkheden van uw organisatie te ontdekken. Idealiter bevatten de beschrijvingen van de mogelijkheden welke vaardigheden, gedragingen en ervaringen ze moeten ondersteunen. Medewerkers en managers moeten in het LMS ook aanvullende ontwikkelingsactiviteiten kunnen volgen die niet zijn opgenomen in de leercatalogus van het bedrijf, met de bijbehorende vaardigheden en competenties.

Certificering

Voor sommige competenties zijn certificeringen belangrijke manieren om aan te tonen dat de medewerker op de hoogte blijft van de vereisten in de sector. Vooral in overheidsdiensten en technologische functies kunnen actuele certificeringen een functievereiste zijn. Een robuust LMS kan certificeringen bijhouden en de komende vervaldata markeren, zodat medewerkers (en bedrijven) aan de eisen blijven voldoen. Certificaten kunnen ook worden gekoppeld aan cursussen in het LMS, zodat het voor medewerkers gemakkelijker wordt om de vereiste opleiding op tijd af te ronden.

iSpring Suite

Leer hoe u vaardigheden en competenties kunt beoordelen met een robuuste ontwerptoolkit.

Gratis proefversie Meer informatie→

Wat is het verschil tussen competenties en vaardigheden?

“Vaardigheden” en “competenties” zijn twee termen die u regelmatig zult tegenkomen bij het zoeken naar personeel of een nieuwe baan. Het lijkt misschien alsof deze twee woorden onderling verwisselbaar zijn – maar het is eigenlijk niet helemaal juist om “competentie” te omschrijven als een eenvoudig synoniem van “vaardigheid”. Het zijn verschillende soorten kennis waar u rekening mee moet houden.

Er is namelijk een wezenlijk verschil tussen deze twee termen, ook op de werkvloer. Als u op zoek bent naar een nieuwe baan of zeker wil zijn dat u medewerkers in de toekomst meer kunt stimuleren, dan is het belangrijk dat u de verschillen tussen beide herkent. Het begrijpen van de verschillen zal u helpen om:

• Functiebeschrijvingen beter beoordelen, zodat u beter begrijpt welke vaardigheden en competenties de werkgever zoekt en waarom.
• Vaardigheden en competenties aan uw cv toevoegen op een manier die de lezer aanspreekt of juist een duidelijke functiebeschrijving op te zetten.
• Uitleggen wat vaardigheden en competenties zijn in een sollicitatiegesprek, en ze rechtstreeks in verband brengen met een mogelijke baan.
• Begrijpen waar uw vaardigheden tekortschieten en op welke competenties u mogelijk moet bouwen om uw carrière vooruit te helpen, dat betekent zowel nu als in de toekomst.

Verschil tussen vaardigheden en competenties

Vaardigheden zijn de specifieke aangeleerde bekwaamheden die u nodig hebt om een bepaalde functie goed uit te oefenen op de werkvloer. Voorbeelden, afhankelijk van de specifieke functie, variëren van boekhouding en het schrijven van code tot lassen of het opstellen van offertes. Er moet echter een onderscheid worden gemaakt tussen de zogenaamde soft skills en hard skills. Terwijl een hard skill een technische en meetbare vaardigheid is die een professional kan aantonen door zijn specifieke kwalificaties en beroepservaring, is een soft skill een niet-technische vaardigheid die minder gebonden is aan specifieke beroepen. Een voorbeeld van een hard skill is dus programmeren op de computer of het beheersen van een buitenlandse taal, terwijl een soft skill timemanagement of verbale communicatie kan zijn.

Competenties, daarentegen, zijn de kennis en het gedrag van de persoon die ertoe leiden dat deze succesvol is in een baan. Voorbeelden van competenties zijn dus de verbetering van bedrijfsprocessen, strategische planning en op gegevens gebaseerde beslissingen. Competenties verklaren effectief hoe het gedrag van een persoon de gewenste resultaten in zijn of haar functie bewerkstelligt. Net als bij vaardigheden zijn er verschillende soorten competenties – waaronder kerncompetenties, die elke succesvolle medewerker nodig heeft om in een organisatie beter to functioneren. Een kerncompetentie is iets dat essentieel is voor u en hoe u werkt – het is dus iets dat u mogelijk onderscheidt van elke andere kandidaat.

Soorten vaardigheden

Twee soorten vaardigheden zijn soft skills en hard skills. Hier volgen de verschillen tussen deze soorten vaardigheden, met voorbeelden voor beide opties:

Soft skills

Soft skills zijn de niet-technische vaardigheden waarover mensen beschikken. Deze vaardigheden zijn niet sectorspecifiek, wat betekent dat ze van toepassing zijn op een breed scala aan functies in de meeste beroepen. Interpersoonlijke vaardigheden zoals communicatie, conflictoplossing en actief luisteren op de werkvloer zijn bijvoorbeeld soft skills omdat ze betrekking hebben op hoe mensen werken en niet zozeer op hun technische kennis van gespecialiseerde industriële activiteiten. Op veel werkplekken gebruiken medewerkers met soft skills hun vaardigheden om goed met anderen samen te werken, hun tijd en middelen effectief te beheren en zichzelf te motiveren om problemen op te lossen en uitdagingen te overwinnen. Hier volgen enkele voorbeelden van veel voorkomende soft skills:

• Aanpassingsvermogen
• Betrouwbaarheid
• Probleemoplossend vermogen
• Kritisch denken
• Werken in teamverband
• Organisatie
• Tijdsbeheer
• Conflict oplossen

Hard skills

Hard skills zijn de technische vaardigheden die professionals nodig hebben om hun rol in een bepaalde bedrijfstak te vervullen. Deze vaardigheden omvatten vaak het weten hoe gespecialiseerde tools of apparatuur te gebruiken om een doel te bereiken. Het kan ook gaan om andere soorten gespecialiseerde branchekennis, zoals het werken met bepaalde soorten software, het gebruik van een bepaalde programmeertaal of het toepassen van een specifieke techniek. Een software engineer heeft bijvoorbeeld technische vaardigheden nodig met betrekking tot programmeertalen en software ontwerp om zijn functie te kunnen uitoefenen. Hier volgen enkele voorbeelden van hard skills:

• Statistische analyse
• Onderhoud van servers
• Marketing analyses
• Grafisch ontwerp
• Beheer van databases
• Zoekmachine optimalisatie
• Videobewerking
• Infectiepreventie

Wat zijn competenties?

Competenties zijn een reeks aantoonbare bekwaamheden en capaciteiten die personen gebruiken om een doel te bereiken of een taak uit te voeren. Zij combineren doorgaans vaardigheden, bekwaamheden en kennis en kunnen het specifieke gedrag omvatten dat een persoon uitvoert om in zijn functie te slagen. Voor professionals in de gezondheidszorg zijn het goed omgaan met patiënten bijvoorbeeld vaak een kerncompetentie. Voor kandidaten die op zoek zijn naar een baan in de gezondheidszorg, kan het communiceren van hun competenties in patiëntenzorg inhouden dat zij specifieke vaardigheden aangeven die bijdragen aan hun werkzaamheden als zorgverlener, samen met persoonlijke eigenschappen of gedragsgewoonten die zij gebruiken wanneer zij patiënten helpen.

Soorten competenties

Types competenties bestaan doorgaans uit drie categorieën. Deze categorieën omvatten gedrags- of levens competenties, functionele of technische competenties en beroepscompetenties. Hier volgen beschrijvingen met voorbeelden van deze verschillende soorten competenties:

Gedragscompetenties

Gedragscompetenties zijn een groep vaardigheden en gewoonten die mensen gebruiken om hun dagelijkse en persoonlijke behoeften te beheren. Deze competenties, ook wel levensvaardigheden genoemd, bestaan uit een combinatie van vaardigheden waarmee mensen kunnen voldoen aan de eisen in hun dagelijks leven. Levensvaardigheden omvatten hard skills zoals koken en budgetbeheer, samen met soft skills zoals communicatie en het opbouwen van relaties. Wanneer mensen effectieve gedragscompetenties ontwikkelen, bouwen zij goede dagelijkse gewoonten op die bijdragen aan hun algemene gezondheid en welzijn. Doordat mensen in staat zijn essentiële taken uit te voeren, kunnen zij zelfstandig functioneren op de werkvloer en in hun persoonlijke behoeften voorzien.

Voorbeelden van vaardigheden die bijdragen tot gedragscompetenties zijn:

• Interpersoonlijke communicatie
• Beheer van conflicten
• Persoonlijke financiën
• Veerkracht
• Technologische vaardigheden
• Besluitvorming
• Actief luisteren

Functionele competenties

Functionele competenties zijn de dagelijkse vaardigheden die professionals nodig hebben om in hun functie te slagen. Dit zijn de vaardigheden die medewerkers nodig hebben om in hun functie te functioneren. Een financieel analist bijvoorbeeld heeft een specifieke reeks vaardigheden nodig om zijn functionele competenties te ontwikkelen. Deze vaardigheden kunnen bestaan uit financiële kennis, analytisch vermogen en kennis van gespecialiseerde computersoftware. De combinatie van deze vaardigheden draagt bij tot hun algemene functioneringsvermogen op de werkplek. Een professional die solliciteert naar een baan als financieel analist kan zijn functionele competentie aantonen door aan te geven over welke vaardigheden hij beschikt die hem geschikt maken voor de functie.

Hier zijn enkele andere functionele competenties:

• Programmeren
• Systeemanalyse
• Strategische planning
• Beheer van inkomsten

Professionele competenties

Beroepscompetenties zijn de vaardigheden die medewerkers helpen succesvol te zijn binnen een organisatie of bedrijfstak. Terwijl functionele competenties betrekking hebben op vaardigheden die mensen helpen slagen binnen hun bepaalde beroepsrol, zijn professionele competenties algemener en hebben betrekking op de combinatie van vaardigheden die medewerkers gebruiken om effectief te presteren en vooruit te komen op de werkplek. Een arts heeft bijvoorbeeld vaardigheden zoals klinische kennis en medische kennis nodig om te slagen in zijn functie, maar hij heeft ook een bredere reeks professionele vaardigheden nodig zoals netwerken en kennis van de sector om uit te blinken in zijn vakgebied. Het verwerven van meer algemene beroepsvaardigheden kan leiden tot vooruitgang in de sector.

Hier zijn enkele vaardigheden die bijdragen tot professionele competentie:

• Netwerken
• Mentorschap
• Kennis van de industrie
• Milieubewustzijn
• Professionele normen
• Certificering eisen
• Onderhandelingen

Wat is belangrijker?

Zowel vaardigheden als competenties zijn belangrijk voor de ontwikkeling van elke medewerker. Medewerkers kunnen geen competenties tonen zonder bepaalde vaardigheden die nodig zijn voor hun functie. Om vooruit te komen in hun carrière moeten medewerkers zowel hun vaardigheden als hun competenties leren en verbeteren.

Bedrijven moeten bij de ontwikkeling van medewerkers voor toekomstige functies een evenwicht vinden tussen competenties en vaardigheden. Een enge focus op vaardigheden leidt tot medewerkers die over alle vaardigheden beschikken om te slagen, maar niet over de andere immateriële activa die nodig zijn om sleutelposities in te vullen. HR-teams die de termen verduidelijken, helpen zowel medewerkers als managers om op één lijn te komen over waar medewerkers aan moeten werken om hun carrière vooruit te helpen. Dit zou moeten leiden tot minder verloop en een grotere betrokkenheid van medewerkers.

Het vaststellen van een gemeenschappelijke definitie van vaardigheden en competenties kan uw organisatie helpen meer bekwame, competente medewerkers op te leiden. Een gemeenschappelijk begrip van deze termen voorkomt verwarring binnen en buiten het bedrijf. Door uw medewerkers te helpen vaardigheden en competenties te ontwikkelen, zorgt u ervoor dat uw organisatie in de toekomst sleutelposities kan vervullen.

Stimuleer medewerkers om competenties en vaardigheden te ontwikkelen

Natuurlijk is het belangrijk om competenties en vaardigheden verder te ontwikkelen. Het is echter niet altijd even gemakkelijk om dit leuk te maken. Gelukkig kan het kiezen voor de juiste e-learning authoring tool het wel een stuk gemakkelijk maken. Zo kunt u bijvoorbeeld iSpring Suite kan helpen de technologische hindernissen te overwinnen door veel van het zware werk te doen bij het maken van trainingen en cursussen voor het ontwikkelen van competenties en vaardigheden. Dat maakt het leren niet alleen gemakkelijker voor u, maar ook leuker voor uw medewerkers. Wilt u zelf proberen hoe gemakkelijk het is om op deze manier de competenties en vaardigheden van uw medewerkers te ontwikkelen? Download de gratis 14-daagse proefversie van iSpring Suite om alle voordelen ervan te ervaren.

De conclusie over competenties en vaardigheden

Het ontwikkelingstraject voor competenties is doorgaans intensiever en duurt langer dan het traject voor de ontwikkeling van vaardigheden. Aangezien competenties een reeks gedragingen, vaardigheden en bekwaamheden omvatten, duurt de ontwikkeling ervan vaak langer. Professionals die competenties willen verwerven, moeten misschien specifieke vaardigheden trainen die bijdragen tot hun algemene competentie op een bepaald gebied, of ze kunnen meerdere vaardigheden die deel uitmaken van een competentie tegelijk trainen, waardoor het langer duurt om de training af te ronden.

Het kan minder tijd kosten om vaardigheden te ontwikkelen, omdat deze doorgaans een beperktere focus hebben. Voor het leren van een technische vaardigheid zoals het gebruik van spreadsheetsoftware kan de kandidaat bijvoorbeeld een certificeringscursus van een semester nodig hebben. Na afronding van de training is de kandidaat waarschijnlijk bekwaam in de specifieke vaardigheid. Hoe ontwikkel je competenties op een leuke manier? Een LMS gebruiken zou in dat geval een uitstekende uitkomst bieden.

Gelukkig kunt u dankzij de iSpring Suite proefperiode zelf proberen hoe het is om uw medewerkers te helpen bij het ontwikkelen van competenties en vaardigheden.